Gặp “kình ngư” trên lòng hồ sông Đà
Những năm trước, người nuôi cá trên lòng hồ sông Đà sợ nhất lũ đầu mùa và bệnh dịch do ký sinh trùng gây ra. Các suối đổ nước về lòng hồ mang theo độc tố làm cá chết hàng loạt. Tuy nhiên, anh Đinh Văn Linh ở xóm Tráng, xã Bình Thanh, huyện Cao Phong đã khắc phục được những hạn chế và nuôi cá thành công. Từ kinh nghiệm của mình, anh không chỉ làm giàu mà đang 'kéo” hàng trăm hộ trở lại với nghề nuôi cá lồng.
Ngày xưa các cụ có câu "Nuôi cá như gá bạc”, ví chuyện nuôi cá làm ăn như đánh bạc. Gặp năm làm ăn thuận lợi trở thành triệu phú nhưng cũng có thể trắng tay vì nuôi cá. Đối với nuôi cá lồng trên vùng lòng hồ sông Đà cũng không ngoại lệ. Nhiều gia đình bao năm gắn bó với nghề cá phải bỏ nghề bởi dòng nước "đỏng đảnh” thất thường bởi thời tiết.
Tráng là xóm vùng lòng hồ, khó khăn nhất của xã Bình Thanh với hơn 100 hộ. Nhiều năm nay bà con nơi đây sinh sống bằng nông nghiệp và đánh bắt thủy sản. Những năm trước đây, bà con tự làm lồng nuôi cá. Tuy nhiên, do nguồn nước và dịch bệnh nên năm được, năm mất. Nhiều hộ phải bỏ lồng không nuôi. Sinh ra và lớn lên tại xóm Tráng, anh Linh cũng như bao gia đình khác sống chủ yếu bằng trồng ngô, sắn và đánh bắt thủy sản. Năm 2014, anh theo một vài hộ trong xóm vay tiền đầu tư nuôi cá lồng. Ngoài công sức và vật tư như tre, luồng tự có, anh bỏ ra hơn 10 triệu mua giống cá trắm cỏ, trắm đen và lưới để nuôi 2 lồng. Sau vài tháng chăm sóc tốt, cá lớn nhanh. Vào khoảng đầu tháng 5, khi những trận mưa đầu mùa đổ xuống, nước ở các suối chảy ra sông. Nước đục, nhiều tạp chất nên cá trong lồng của anh chết hết. Không nản trí, năm sau anh tiếp tục đầu tư vốn làm thêm lồng với chi phí hơn 30 triệu đồng. Cũng như năm trước, sau vài tháng dốc sức, đàn cá của anh bị chết phải bán đổ bán tháo. Lúc này anh thấy hầu hết những nhà nuôi cá gần bờ cá đều bị chết. Khi anh ra xa bờ múc nước về, thấy nước vẫn trong. Anh sang xã Thung Nai tìm hiểu nuôi cá thì thấy một vài hộ nuôi gần bờ cá đều bị chết do thiếu ô xi. Có một hộ mang lồng ra xa bờ nuôi thì không bị chết.
Năm 2016, anh vay thêm vốn tiếp tục đầu tư nuôi 10 lồng và kéo lồng ra xa bờ. Tuy công chăm sóc hàng ngày vất vả như vận chuyển thức ăn, trông coi bảo vệ nhưng cá lại an toàn vào đầu mùa mưa. Cuối năm đó, lồng cá của anh cho thu hoạch gần trăm triệu đồng. Nuôi thành công, có nguồn động viên, khích lệ anh tiếp tục vay thêm vốn ngân hàng đầu tư 20 lồng cá. Từ lồng bằng tre, luồng, anh mạnh dạn đầu tư lồng sắt. Mỗi năm gia đình anh xuất hơn 4 tấn cá thương phẩm ra thị trường, thu về vài trăm triệu đồng.
Một trong những khó khăn nhất của nuôi cá lồng là nguồn nước vào mùa mưa và bệnh do ký sinh trùng gây ra. Khi đã phòng tránh được, lồng cá của anh thỉnh thoảng mới bị bệnh. ở ao, hồ, việc phòng bệnh cho cá dễ dàng với hình thức khử trùng cho nước. Nhưng với mặt nước rộng như lòng hồ thì không thể áp dụng được. Qua tài liệu, sách, báo và kinh nghiệm nuôi cá anh học được thì cho cá ăn tỏi là biện pháp tốt nhất. Sau khi cá bị bỏ đói vài ngày, tỏi đập dập thả xuống là cá ăn. Không những phòng bệnh ký sinh trùng mà tỏi còn là kháng sinh để phòng nhiều bệnh cho cá. Anh Linh cho biết: Cách phòng bệnh này tôi áp dụng 3 năm nay rất hiệu quả. So sánh với những lồng không cho ăn tỏi thì cá ở lồng ăn tỏi khỏe mạnh, lớn nhanh mà ăn rất khỏe. Điều quan trọng nữa là đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng kể cả khi vừa cho ăn cũng có thể xuất bán được.
Từ cách làm thành công của anh Đinh Văn Linh, nhiều người trong xóm đã học tập, kéo bè ra xa để nuôi cá. Giờ đây, hợp tác xã nuôi cá lồng xã Bình Thanh do anh làm chủ nhiệm đã có 23 hộ tham gia nuôi với hàng trăm lồng. Mỗi năm, hợp tác xã xuất ra thị trường vài chục tấn cá, giải quyết việc làm cho gần 100 lao động. Nhiều hộ từ đó vươn lên làm giàu, có cuộc sống ổn định.