Quản lý chất lượng nước và chăm sóc sức khỏe tôm nuôi
Hiện nay, các hộ nuôi tôm trong tỉnh đang lần lượt tiến hành thả giống. Tuy nhiên, thời tiết nắng nóng và xuất hiện những đợt mưa bất thường, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý và chăm sóc sức khỏe tôm nuôi.
Để hạn chế thiệt hại xảy ra, bà con cần lưu ý một số giải pháp kỹ thuật trong khâu quản lý chất lượng nước và chăm sóc sức khỏe tôm nuôi hiện nay như sau:
- Quản lý chất lượng nước ao nuôi: tôm nuôi chỉ sinh trưởng tốt và cho năng suất cao khi điều kiện môi trường phù hợp với đặc điểm sinh học và phải luôn ổn định. Vì vậy, cần theo dõi các yếu tố môi trường thường xuyên, biết được diễn biến để từ đó có những tác động kỹ thuật tạo ra môi trường thuận lợi phù hợp với sự phát triển tôm nuôi.
+ Nhiệt độ: thích hợp cho ao nuôi dao động từ 20-30oC, nên duy trì mực nước đạt 1,2-1,5m để ổn định nhiệt độ nước.
+ Oxy hòa tan: thích hợp từ 4 mg/l trở lên. Ao nuôi cần bố trí đầy đủ hệ thống quạt nước để cung cấp đầy đủ oxy. Không bón phân quá liều lượng hoặc cho ăn quá dư thừa để tránh hiện tượng tảo phát triển quá nhiều gây thiếu oxy. Có thể sử dụng H2O2 dạng dung dịch với liều lượng 1-2 mg/lít tạt đều khắp bề mặt ao hoặc bón CaO2 dạng hạt vào đáy ao với liều lượng 25-100g/m2 khi oxy hòa tan quá thấp.
+ Độ trong: thích hợp từ 30-40cm để duy trì sự phát triển của tảo trong ao nuôi. Nếu độ trong lớn hơn 40cm, bổ sung phân theo tỷ lệ: 0,5kg DAP + 0,25kg urê/1.000m3 nước vào lúc nắng ấm. Nếu độ trong nhỏ hơn 20cm (tảo phát triển nhiều): giảm lượng thức ăn, sử dụng formol 2-3lít/1.000m3 nước (tính cho cả ao), tạt vào khu vực góc ao, cuối hướng gió. Sau đó, nâng mức nước thêm từ 15-20cm.
+ Độ pH: nên kiểm tra pH vào thời điểm 6 giờ và 14 giờ mỗi ngày, pH dao động trong ngày không quá 0,5 đơn vị. Duy trì pH trong ngưỡng thích hợp (7,5-8,5), nếu thấp hơn 7,5 vào buổi sáng, bón vôi CaCO3 7-10 kg/1.000m3. Còn nếu pH tăng cao trên 9,0 có thể dùng phèn nhôm Al2(SO4)3 để hạ pH xuống hoặc dùng thuốc diệt tảo CuSO4.5H2O ức chế quá trình quang hợp của tảo.
+ Độ kiềm: kểm tra độ kiềm 1 lần/tuần, duy trì ở mức 80-120mg CaCO3/l. Khi tôm lột xác, cần kiểm tra độ kiềm để bổ sung vôi kịp thời. Đối với tôm chân trắng, trong quá trình sinh trưởng cần rất nhiều khoáng, do đó trong ao nuôi nên duy trì độ kiềm bằng cách sử dụng vôi CaCO3 hoặc Dolomit và thường xuyên tạt khoáng cho ao nuôi vào ban đêm 3-5 ngày/lần giúp tôm nhanh cứng vỏ và lột xác đồng loạt.
+ NH3: là dạng khí độc cho tôm, nó được hình thành từ quá trình phân huỷ các hợp chất hữu cơ và hàm lượng này phải < 0,1 mg/l, giới hạn cho phép <0,3 mg/l. Yếu tố này có liên quan đến pH của nước, pH nước tăng, NH3 gia tăng tính độc và ngược lại. Do đó, cần có biện pháp quản lý pH nằm trong khoảng thích hợp, tránh cho ăn dư thừa, dẫn đến ao giàu chất dinh dưỡng, phiêu sinh vật phát triển mạnh làm cho độ pH dao động mạnh trong ngày và tăng cao.
+ H2S: là dạng khí cực độc, tích tụ dưới đáy ao, hình thành từ quá trình phân hủy các hợp chất hữu cơ chứa lưu huỳnh và hàm lượng trong ao nuôi phải < 0,03 mg/l. Để tránh sự hình thành nhiều khí H2S gây độc cho ao nuôi cần hạn chế tích lũy hữu cơ ở đáy ao và đảm bảo ao nuôi thoáng khí, đủ hàm lượng oxy hòa tan, tránh hiện tượng yếm khí làm phát sinh H2S.
+ Sử dụng men vi sinh định kỳ: nên sử dụng men vi sinh có uy tín, chất lượng trên thị trường, có thành phần chính là nhóm Bacillus. Các vi sinh vật có lợi trong men vi sinh không chỉ phân hủy sinh học các chất thải hữu cơ, giảm khí độc mà còn hạn chế được vi khuẩn có hại.
+ Nếu có điều kiện nên định kỳ kiểm tra hàm lượng vi khuẩn vibrio tổng trong môi trường nước định kỳ tuần/lần.
- Chăm sóc sức khỏe tôm nuôi:
+ Chọn thức ăn có chất lượng tốt và cho tôm ăn theo hướng dẫn của nhà sản xuất thức ăn, bên cạnh đó còn tùy thuộc vào tình hình thực tế (sức khỏe của tôm, chu kỳ lột xác, thời tiết,…), kết hợp theo dõi nhá (sàn) cho ăn để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu thức ăn trong ao nuôi sẽ ảnh hưởng đến tốc độ phát triển và sức khỏe của tôm nuôi.
+ Trộn men tiêu hóa, Vitamin C, các loại khoáng cần thiết cho tôm, chất tăng miễn dịch, giải độc gan giúp tôm tăng sức đề kháng ngay từ giai đoạn đầu.
+ Khi tôm đạt từ 1 tháng tuổi, thông qua nhá kiểm tra, đánh giá sức khỏe tôm nuôi. Căn cứ vào các đặc điểm như kích cỡ (đồng đều), màu sắc vỏ (sáng, sạch), đặc biệt là gan tụy, đường ruột và hoạt động của tôm nuôi để phát hiện sớm những triệu chứng bất thường và để có biện pháp khắc phục hiệu quả.