Cần quy hoạch lại sản xuất cá tra giống

Chủ yếu là sản xuất bằng kinh nghiệm

Với hơn 15 năm trong nghề ươm nuôi cá giống, gia đình ông Nguyễn Văn Đê là một trong những hộ sản xuất cá tra giống quy mô lớn tại xã Long Thuận, huyện Hồng Ngự. Mặc dù vậy, ông Đê và nhiều hộ nuôi khác cũng đang gặp rất nhiều khó khăn do đàn cá bố mẹ không còn đảm bảo chất lượng. Hàng năm, các cơ sở đều chọn lựa một số cá thể cá tra có tính trạng tương đối tốt để chọn làm cá bố mẹ.

Ông Đê cho biết: Sắp tới nếu thực hiện chuyển đổi con giống cá tra bố mẹ, ông sẵn sàng thực hiện vì hiện tại con cá giống truyền thống bây giờ đã bị thoái hóa, dịch bệnh nhiều và chậm lớn, gây khó khăn cho người sản xuất.

Tiêu thụ ảm đạm

Huyện Hồng Ngự được xem là một trong những nơi có cơ sở sản xuất cá tra giống nhiều nhất tỉnh, chiếm trên 60% số cơ sở của cả tỉnh. Hàng năm, nơi đây cung cấp cá tra giống cho người nuôi trong và ngoài tỉnh, với số lượng khoảng 15 tỷ cá bột, ươm lên cá đạt từ 650 - 750 triệu con. Từ thế mạnh đó mà cá tra giống huyện Hồng Ngự đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa độc quyền.

Tuy nhiên, việc sản xuất của các cơ sở hiện chỉ duy trì cầm chừng. Sản lượng cá bột, cá ươm cũng khá thấp so với trung bình nhiều năm. Giải thích cho nguyên nhân của tình trạng này, ông Lê Văn Chiến ngụ ở xã Long Thuận, chủ cơ sở cá tra giống cho biết, lúc trước là từ 2 - 3 ngày là ông cho ra lò một mẻ cá bột với hơn 150.000 cá bột thì hiện tại phải từ 7 - 10 ngày mới có thể cho ra lò một mẻ cá và số lượng cũng chỉ từ 15.000 - 20.000 cá bột. Không chỉ số lượng khách hàng giảm mà giá cá bột, cá ươm cũng giảm đã gây không ít khó khăn cho người nuôi tại đây.

Liên kết để tìm hướng đi mới

Để giải quyết tình trạng này, ngành chuyên môn đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tập huấn chuyển giao kỹ thuật, cho đến hỗ trợ trực tiếp cá giống bố mẹ đến tận tay người nuôi nhằm tìm kiếm một giải pháp mang tính đồng nhất; trong đó có thống nhất về con giống.

Tuy nhiên, cái khó trong việc quy hoạch lại vùng sản xuất lớn là hiện nay tỉnh Đồng Tháp có đến hơn 1.300 cơ sở sản xuất, ươm nuôi và cung cấp giống cá tra. Việc thống nhất nguồn cung con giống không khó nhưng để các cơ sở sản xuất đảm bảo thống nhất các tiêu chuẩn về chất lượng theo hướng VietGap hay GlobalGap thì vẫn còn nhiều vấn đề đáng quan tâm.

Theo ông Dương Nghĩa Quốc - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Tháp, trong thời gian vừa qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Viện nuôi trồng thủy sản 2 cung cấp gần 100.000 con giống bố mẹ để thay đổi đàn giống bố mẹ hiện nay trên địa bàn tỉnh.

Ông Quốc cũng cho biết, từ yêu cầu đối với các tiêu chuẩn xuất khẩu, phải truy xuất nguồn gốc con giống, nghĩa là từ lúc bột ươm nuôi lên ươm cá giống là phải có tiêu chuẩn y như cá thịt thì thị trường mới chấp nhận nhập khẩu cá tra thương phẩm.

Nuôi cá tra thịt

Việc xây dựng vùng sản xuất cá tra giống theo tiêu chuẩn về chất lượng từ kinh nghiệm và mô hình sản xuất truyền thống là việc làm khó vì hiện tại toàn tỉnh Đồng Tháp chỉ mới có 02 cơ sở sản xuất đạt chuẩn Gap. Đó là Trung tâm sản xuất giống nông nghiệp và cơ sở Mừng Liên (thị xã Sa Đéc).

Tuy nhiên, để nghề nuôi cá tra phát triển bền vững thì vấn đề quy hoạch lại vùng nuôi, vùng sản xuất cá giống đang là xu thế tất yếu. Quá trình này đòi hỏi hộ sản xuất phải thống nhất hình thành mô hình sản xuất lớn. Bên cạnh đó, quá trình này cũng cần có sự hỗ trợ từ các nhà chuyên môn, doanh nghiệp để thúc đẩy quá trình đồng bộ hóa quy trình sản xuất cá tra trong tỉnh, mang lại sự phát triển bền vững cho con cá tra.