Chọn nuôi tôm thẻ chân trắng hay tôm sú?

Khi nuôi tôm sú khó khăn hơn thì người nuôi lại càng chú ý đến tôm thẻ nhiều hơn. Ở buổi đầu thâm nhập tôm thẻ được quy hoạch nuôi từ Vũng Tàu trở ra Bắc. Nhưng ngay sau đó, sức hút của tôm thẻ cộng với khó khăn chồng chất từ nhiều vùng nuôi tôm sú, nhiều vùng nuôi tôm sú truyền thống ở Đồng bằng sông Cửu Long đã tự chuyển đổi sang tôm thẻ. Vì thế cho đến nay dường như không còn quy hoạch nào rõ ràng để tách biệt vùng nuôi tôm thẻ và tôm sú. 

Hiện trạng nuôi tôm thẻ chân trắng và tôm sú

Theo thống kê của FAO, sản lượng tôm thẻ chân trắng và tôm sú trong năm 2011 trên thế giới lần lượt là 3 triệu tấn (chiếm 78%) và 830 nghìn tấn (chiếm 22%). Kết hợp số liệu thống kê các năm trước cho thấy sản lượng tôm sú gần như ổn định qua các năm trong khi sản lượng tôm thẻ chân trắng tăng đáng kể từ năm 2002.

Năm 2011 tỉ lệ sản lượng tôm thẻ chân trắng và tôm sú Việt Nam là 38,4%/61,6% và Việt Nam cũng dẫn đầu thế giới về sản lượng tôm sú với 300 nghìn tấn bỏ xa nước đứng thứ nhì là Indonesia với 187,9 nghìn tấn. Đến thời điểm này thì có lẽ tỷ lệ này đã thay đổi rất nhiều khi mà đa số hộ nuôi chọn tôm thẻ chân trắng.

Tôm sú không còn chỗ đứng?

Hiện nay,  tôm thẻ chân trắng đã gần như được thả nuôi hầu hết các ao nuôi tôm thâm canh thì mảnh đất sống còn lại của con tôm sú chỉ là mô hình nuôi tôm quảng canh, quảng canh cải tiến và tôm - lúa với sản lượng thấp.

Nhưng tình hình không dừng lại ở đó, con tôm thẻ chân trắng bắt đầu theo các tin đồn hấp dẫn đã bò vào các ao nuôi quảng canh cải tiến. Phần lớn từ những lời quảng cáo ưu điểm của các nhà sản xuất giống, bên cạnh một số người thử cho biết, nhiều người nghe đồn nuôi tôm thẻ chân trắng trúng lắm mà 2 tháng là bắt được rồi... ở nhiều vùng nuôi quảng canh cải tiến của Cà Mau, Bạc Liêu và Kiên Giang.

Sai lầm khi chọn tôm thẻ chân trắng thay vì tôm sú?

Không thể phủ nhận một số ưu điểm của tôm thẻ chân trắng so với tôm sú tuy nhiên những ưu điểm này ngày càng mất dần nếu nghĩ kỹ lại và theo thời gian. Nhưng thời gian nuôi ngắn giúp giảm rủi ro là ưu điểm nổi bật nhất của tôm thẻ chân trắng vẫn là ưu điểm giúp cho mọi người tìm đến tôm thẻ chân trắng.

Nếu suy xét kỹ thì so với thôm thẻ chân trắng, tôm sú có rất nhiều ưu thế cần phải kể ra:

- Thị hiếu tiêu dùng: tôm sú có chất lượng thịt thơm ngon, kích thước lớn hơn, được đa số người tiêu dùng ưa chuộng.

- Cung cầu: trong nước sản xuất ổn định, nhu cầu thế giới ít biến động.

- Lợi thế cạnh tranh: sản lượng đứng đầu, diện tích nuôi quảng canh lớn, mô hình tôm lúa phát triển, kinh nghiệm nuôi lâu đời, tôm bản địa thích nghi tốt hơn.

- Kinh tế: giá cao, tỷ suất lợi nhuận cao, vốn đầu tư thấp.

- Môi trường: mật độ nuôi thấp, mức độ thâm canh thấp hơn nên ít ảnh hưởng đến môi trường. Tôm sú là loài bản địa thích nghi và hòa thuận với các loài tôm bản địa khác, hệ sinh thái không bị hủy hoại ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.

- Xu thế:

  + Tiêu dùng: nền kinh tế thế giới khủng hoảng hiện nay có thể là nguyên nhân làm nhu cầu tôm thẻ chân trắng tăng. Nhưng khi kinh tế phục hồi xu hướng tiêu dùng sẽ nghiêng về tôm sú với cỡ lớn, thịt ngon mặc dù giá cao hơn.

  + Nuôi trồng: tình hình dịch bệnh tôm diễn biến phức tạp nên rất nhiều nước trên thế giới chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng với nhiều ưu điểm được kể ra từ các nhà sản xuất giống. Nhưng khi sản lượng tăng nhu cầu bão hòa sẽ kéo theo giá giảm trong khi ngược lại giá tôm sú ổn định và có xu hướng tăng.

  + Kỹ thuật: tôm sú đã được gia hóa tôm sú bố mẹ để có thể sản xuất tôm giống sạch bệnh.

Tôm sú đã được nghiên cứu gia hóa tôm bố mẹ thì chủ động nguồn giống sạch bệnh không còn là ưu điểm của tôm thẻ chân trắng so với tôm sú.

Có thể nói việc nuôi tôm thẻ ồ ạt hiện nay chỉ là nhất thời trong nhu cầu tiêu dùng nhất thời và đối phó dịch bệnh nhất thời. Trong khi nhu cầu tôm sú vẫn ổn định vì vậy tại sao chúng ta không tranh thủ thời gian này để xây dựng thương hiệu, đầu tư nghiên cứu để tạo ra lợi thế cạnh tranh vững chắc?