Tiếng kêu từ phía nông dân
Bão số 10 đã làm cho hàng trăm gia đình trồng cao su "trắng tay" vì cao su đã bị gió bão cuốn phăng. Nhưng không chỉ trắng tay mà còn món nợ ngân hàng phải trả đang nằm nguyên đấy. Đó là những hộ gia đình ở Bố Trạch, Lệ Thuỷ, Tuyên Hoá... mà chúng tôi đã đề cập đến trong những bài viết trước.
Những vùng cao su không bị mất trắng thì cũng phải có thời gian để phục hồi ít nhất cũng từ 1-3 năm mới có thể cạo được mủ trở lại. Như hộ gia đình bà Nguyễn Thị Hiền ở thôn Hồng Giang, xã Trường Thuỷ, Lệ Thuỷ, có 6 ha cao su phải ngưng khai thác ít nhất là 3 năm. Trong 3 năm này lấy gì để trả nợ ngân hàng? Cả trăm hộ dân xã miền núi Trường Thuỷ, Văn Thuỷ cũng trong tình cảnh tương tự.
Không chỉ người trồng cao su khóc cạn nước mắt mà hàng nghìn người nuôi tôm trên cát cũng đau "nỗi đau siêu bão" mà chưa biết đến khi nào mới dứt. Hơn 10 năm nay, ông Lê Văn Lài ở thôn 9, xã Lý Trạch, huyện Bố Trạch gắn bó với nghề nuôi tôm trên cát. Từ con tôm sú rồi tôm thẻ chân trắng, có những lúc mất mùa do thiên tai, dịch bệnh nhưng cũng nhiều năm được mùa.
Con cái được ăn học đàng hoàng cũng từ con tôm. Tích lũy chút vốn liếng, ông tiếp tục đầu tư hoàn thiện khu vực nuôi tôm, mua thêm máy móc để nuôi thâm canh.
Trên diện tích 3.500m2 ao nuôi, chỉ khoảng 10 ngày nữa thì có thể thu hoạch gần bốn tấn tôm, trị giá gần một tỷ đồng. Nhưng tất cả đã tan theo bão số 10. Bờ bao, lán trại, máy móc vỡ tan tành, hàng vạn con tôm bị sóng cuốn đi.
Ngoài việc mất trắng cả tỷ đồng, ông Lài còn nợ ngân hàng 150 triệu đồng là tiền mua thức ăn cho tôm thời gian qua. Đến nay, gia đình chưa thể gượng lên được vì thiệt hại do bão gây ra, số tiền để đầu tư lại hạ tầng là rất lớn.
Trong đơn gửi các cấp, ngành, ông Lài tha thiết: "Cuộc sống gia đình chúng tôi sau bão số 10 hết sức khó khăn. Để khôi phục lại hồ nuôi tôm, kịp thời thả lứa tôm giống tiếp theo đúng thời hạn, kính mong các cơ quan liên quan tạo mọi điều kiện khoanh nợ, giảm nợ và cho chúng tôi được vay vốn, hỗ trợ một phần kinh phí để gia đình tôi làm lại từ đầu".
Những vườn cao su này đang cần thời gian và cả tiền bạc để có thể cạo được mủ trở lại.
Những giải pháp từ phía ngân hàng
Theo thống kê của tỉnh Quảng Bình, riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, bão số 10 gây thiệt hại hơn 5.000 tỷ đồng. Người nông dân bị thiệt hại tài sản, cuộc sống khó khăn, thậm chí bế tắc, còn phía ngân hàng cũng đối mặt với những rủi ro mới. Chỉ tính riêng các khoản vay nông nghiệp của khách hàng tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh số đã thiệt hại là 270 tỷ đồng, trong khi đó khả năng trả được nợ của số còn lại là rất thấp. Cũng có một vấn đề cần lưu tâm là trong số nợ bị thiệt hại ở trên, nợ trong lĩnh vực trồng cao su chỉ 19 tỷ đồng.
Từ con số này cho thấy một tỷ lệ đáng kể người trồng cao su trong tỉnh hiện cũng đã khá lên, tự lấy cao su nuôi cao su mà không quá lệ thuộc vào ngân hàng. Dù ngân hàng đang tìm cách hỗ trợ tín dụng cho người dân để tiếp tục sản xuất và có điều kiện trả nợ, tuy nhiên do không có tài sản thế chấp nên rất khó để giải ngân, đặc biệt với những hộ dân có nhu cầu tiền mặt lớn.
Ông Nguyễn Minh Lâm, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh cho biết, theo Nghị định 41/ NĐ-CP của Chính phủ, quy định các khoản vay khắc phục thiên tai không có tài sản bảo đảm thì mỗi hộ dân chỉ được vay không quá 50 triệu đồng, các trang trại sản xuất không quá 500 triệu đồng. Đối với những trang trại quy mô vừa trở lên, bị thiệt hại lớn thì số tiền này quả là chưa giải quyết được những vấn đề cơ bản, nhưng lại có tác dụng thiết thực với những hộ gia đình. Thực tế vừa qua khoản vay này khá đắt khách, vì đây là số tiền người dân đang rất cần để khôi phục lại sản xuất nhỏ, tu sửa cơ sở hạ tầng và cả sửa sang nhà cửa...
Để chia sẻ khó khăn với khách hàng, Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh thực hiện điều chỉnh kỳ hạn, cơ cấu lại nợ cho khách hàng bị thiệt hại do thiên tai; điều chỉnh giảm lãi suất, giảm lãi trên hợp đồng tín dụng 1%/năm đối với nợ ngắn hạn; đối với nợ trung hạn giảm lãi suất trong một năm; đồng thời xem xét giảm số lãi vay phải trả cho khách hàng. Đến nay, đơn vị đã điều chỉnh giảm lãi suất cho toàn bộ gần 3.600 khách hàng bị thiệt hại.
Hiện nay, Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh và các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đang thực hiện phương án khoanh nợ, giãn nợ để giúp khách hàng khắc phục một phần khó khăn sau bão số 10. Song nếu Nhà nước không có chính sách nới rộng "biên độ" cho vay vốn kịp thời thì nguy cơ tái nghèo và hộ nghèo tăng cao tại Quảng Bình là điều rất dễ xảy ra./.